KKTC- İş Etiği- Muhasebe ve Murakabe- Ahlaki Değerleri- Ahlaki Değerlerin Yerleşmesi
Özet
Bu çalışma ile KKTC’de muhasip ve murakıplık yapmak üzere yetkilendirilmiş kişilerin meslek ahlakına ilişkin tutumları araştırılmıştır. Araştırma 2013 Ocak ayı içerisinde kolayda örnekleme ve yüz yüze anket yöntemiyle toplam 432 muhasip/murakıbın 100’üne yönelik gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Ege et al. (2003) tarafından kullanılan üç boyutlu ölçekten yararlanılmıştır. Bu boyutlar sırasıyla; “Muhasebe meslek mensuplarının ahlaka uygun olmayan davranışlara yönelmesinde etkili olan faktörler”, “Muhasebe meslek mensuplarının ahlaki değerleri” ve “Muhasebecilik meslek ahlaki kurallarının yerleşmesini etkileyen faktörler”dir. Ölçekteki değişken değerlerine ilişkin Likert ölçeği ile hesaplanan ortalamalara “Tek-grup t-testi” uygulanmıştır. Buna göre: 1) Muhasebe meslek mensuplarının ahlaka uygun olmayan davranışlara yönelmesinde en etkili faktörler “Yaptırımların caydırıcı olmaması”, “Denetim mekanizmasının yetersizliği”, “Kamu denetçilerinin tutumu “, “Vergi politikaları”, “Mükelleflerin muhasebecilerden beklentileri”, ve “Mevcut ekonomik koşulları (Yüksek enflasyon, ekonomik kriz vb...)” olarak ifade edilmiş; 2) En fazla öne çıkan ahlaki değerler “Mesleki yeterlilik”, “Doğruluk, dürüstlük ve tarafsızlık” ve “Mesleki özen ve titizlik” olduğu belirtilmiş; ve 3) “Muhasebe alanında ahlak eğitimi (özellikle üniversitelerde)”, “Caydırıcı yasal düzenlemeler, soruşturmalar yürüten yetkililerin ve mahkemelerin tutumu”, “Eğitim kurumlarının iş ahlakı eğimine ilişkin bilinçli çabaların arttırılması”, “Mesleki ahlak standartlarının titizlikle uygulanması” ve “Profesyonelliğin yaygınlaşması” muhasebecilik meslek ahlaki kurallarının yerleşmesini etkileyen en önemli faktörlerin oluğuna işaret edilmiştir.
