TÜRK TARIM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ (2002-2017)

Özet

Tarımın tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. İnsanın hayatta kalmak için beslenme ve biriktirme amacıyla yaptığı ilk tarımsal faaliyet toplayıcılık ve avcılık olmuştur. Basit araç gereçlerin, makinaların ve nihayetinde endüstriyel üretimin devreye girmesiyle insan ve tarım arasındaki ilişki zaman içerisinde sürekli değişim göstererek günümüze kadar gelmiştir. Günümüzde genel olarak küresel ekonomiye ve finans sektörüne hakim olan az sayıdaki güçlerin Dünya ölçeğinde tarım sektörünü de kontrol etmek için takip ettikleri strateji, insanlar başta olmak üzere tüm canlıların sağlığını ve geleceğini etkilemektedir. Bu stratejinin sonuçları Dünya tarımını etkilediği kadar Türk tarım sektörünü de etkilemiş ve etkilemeye de devam etmektedir. Tarihsel süreç içerisinde tarımın, sanayi ve hizmetler sektörüne göre milli gelir ve istihdama etkisi gerilese de, son 40 yılda tarım dış ticareti, dünya ölçeğinde 25 kat artış göstermiştir. Benzer gelişmeler Türkiye'de de yaşanmıştır. 2002 yılında 5 milyar dolar olan tarım ve gıda ürünleri dış ticaretimiz, 2017 yılına gelindiğinde 25 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 1960 yılında Türkiye'de tarım sektöründen elde edilen katma değer 7.7 milyar dolar, 2010 yılında ise en yüksek seviye olan 69.7 milyar dolara çıkmış, sonraki yıllarda ise sürekli azalarak 2016 yılında 53.4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmada Türk tarım sektörünün özellikle 2002-2017 dönemi başta olmak üzere makro ekonomi içerisindeki büyüklüğü, üretim miktarı ve dış ticaret potansiyeli incelenerek elde edilen sonuçlar neticesinde ortaya çıkan sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmada TUİK, Dünya Bankası, FAO ve WTO’nun verilerinden yararlanma yoluna gidilmiştir. Anahtar Sözcükler: Türkiye tarımı, Tarımsal üretim,