JEAN BAPTISTE TAVERNIER’NİN TAVERNIER SEYAHATNAMESİ ADLI ESERİNİN FRANSIZCA’DAN TÜRKÇE’YE YAPILAN ÇEVİRİSİNDE ÖZEL İSİMLERİN ÇEVİRİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Özet

Özel isimler kültürel unsurların önemli bir kısmını meydana getirmektedir.  Bu unsurlar erek dilde bilinmemeleri ve erek dil alıcıları açısından farklı yan anlamsal ve imalı bir değere sahip olmaları nedeniyle çeviride her zaman önemli bir problem olarak ortaya çıkmaktadır.  Kaynak dilde iyi bilinen ancak erek dilde bulunmayan veya az bilinen nesne, kişi veya yerlere işaret eden bu unsurların kültürel nitelikte olmaları nedeniyle, çevirmenler, bu kavramların çevirisinde karşılaşılan zorlukların üstesinden gelmek için bazı strateji ve teknikler uygularlar.  Bu çalışmanın amacı, Teoman Tunçdoğan tarafından Fransızcadan Türkçeye Tavernier Seyahatnamesi başlığıyla çevrilen, Jean Baptiste Tavernier’nin Les Six Voyages en Turquie, en Perse et aux Indes adlı eserinin çevirisinde, özel isimlerin çevirisi için uygulanan çevirmen tercihlerini incelemektir.  Çalışmada ilk olarak, özel isimlerin çevirisi hakkında teorik bilgiler sunulmuş, daha sonra Jean Baptiste Tavernier ve Les Six Voyages en Turquie, en Perse et aux Indes (Tavernier Seyahatnamesi) adlı eseri hakkında bilgi verilmiş ve son olarak, Les Six Voyages en Turquie, en Perse et aux Indes adlı eserin Fransızcadan Türkçeye yapılan çevirisinde özel isimlerin çevirisinde uygulanan çeviri stratejileri örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır.  İnceleme sonucunda, genellikle olduğu gibi bırakma, dönüştürme ve küreselleştirme (yerlileştirme) stratejileri uygulanırken, ekleme, çıkarma ve yerelleştirme stratejilerinin daha az uygulandığı tespit edilmiştir.