Türkiye'de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Kadın İstihdamına Etkisine Dair Ekonometrik Analiz

Özet

Çalışmada ele alınan ana makroekonomik değişken olan yabancı doğrudan yatırımlar ülkelerin gelişmesi için gerekli bir değişkendir. Doğrudan yatırımın gerçekleşmiş olduğu ülkelerde sadece mali destek sağlanmaz aynı zamanda AR-GE, organizasyon yapısının da ülkeye gelmesi söz konusu olmaktadır. Yatırımı gerçekleştiren ülke, ev sahibi ülkenin istihdamında da olumlu bir katkı sağlamaktadır. Ancak kimi zaman, fabrikaların el değiştirmesi yoluyla yapılan bir yatırım, istihdamda herhangi olumlu bir etki yaratmamaktadır. Doğrudan yatırım, Türkiye açısından değerlendirildiğinde, Cumhuriyet’in ilk yıllarında yabancı sermayenin ülkeye gelmesiyle yatırımda bulunması gerekliliği ön plana çıkmasına rağmen istenilen netice elde edilememiştir. Son yıllarda ise, yatırım ortamını sağlayan yabancı yatırımcı faaliyetini gerçekleştirmek için zararın minimum düzeyde faaliyetini gerçekleştirecek ortamı yakalamış ve ülkeye gelen yabancı sermayeli firma sayısında ilk dönemlere göre artış gerçekleşmiştir. Çalışmada doğrudan yabancı sermeye yatırımlarının kadın istihdamına etkisi incelenmiştir. Yapılan eşbütünleşme analizi sonucu, doğrudan yabancı sermaye yatırımları istihdamı kısa dönemde 0.001 düzeyinde uzun dönemde ise 0.003 düzeyinde etkilemektedir. DYY girişi artış gösterdiğinde, kısa dönemde gözle görülür bir etki olmamakla birlikte uzun dönemde ise etkinin derecesi büyümektedir. Doğrudan yabancı sermaye değişkeni ve kadın istihdam oran değişkeni arasında yapılan çalışmada pozitif yönlü bir korelasyon kurulmuştur. Granger nedensellik testi sonucunda DYY değişkeni KISOR değişkeninin Granger nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır ancak KISOR değişkenin DYY değişkeninin Granger nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç itibariyle DYY→KISOR tek yönlü bir nedensellik ilişkisine rastlanmaktadır.