İŞLETMELERİN REKABET AVANTAJI SAĞLAMASINDA EKO-VERİMLİLİĞİN ROLÜ

Özet

Özellikle son dönemlerde yaşanan teknolojik alandaki gelişmelere paralel olarak hız
kazanan küreselleşme işletmeler arası rekabeti de beraberinde getirmiştir. Artık işletmeler
kendilerini sadece ulusal rakiplerinin değil uluslararası rakiplerinin de baskısıyla karşı karşıya
bulmuşlardır. Rekabet ortamında rakiplere zamanında karşılık verebilmek, sürekli değişen
müşteri beklentilerini karşılayabilmek ve mevcut kaynakları daha etkili bir şekilde
kullanabilmek işletmeleri rekabet avantajı yaratmaya zorlamıştır. Rekabet avantajı
maliyetlerdeki düşüşlere ve ürünlerin farklılaşmalarına bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
Eko-verimlilik ve bunun rekabet avantajı yaratmadaki etkisinin, gerek günümüz işletmecileri
ve gerekse araştırmacılarının önemle üzerinde durdukları konular arasında olduğu
görülmektedir. Bu bağlamda, işletmeler açısından eko-verimliliğin rekabet avantajı
yaratmadaki önemini inceleyen bir çalışma yaparak, eko-verimlilik uygulamaları ile rekabet
avantajı yaratılması konusuna dikkat çekilmesi amaçlanmıştır. Böylece, Türkiye’deki
işletmelerin hem ulusal hem de uluslararası pazarda daha güçlü rekabet olanaklarına sahip
olmaları hedeflenmiştir.
Çalışmada öncelikle; rekabet, rekabet avantajı ve eko-verimlilik kavramları
açıklanmış, ardından eko-verimliliğin rekabet avantajı yaratmadaki önemi vurgulanmıştır. Bu
çalışmada araştırma metodu olarak nitel veri toplama araçlarından biri olan örnek olay
incelemesi metodu kullanılmıştır. Dünya’da ve Türkiye’de eko-verimlilik uygulaması yapan
34 işletmenin web sayfaları 1 Ocak 2016 - 10 Şubat 2016 tarihleri arasında içerik analizi
yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda bu şirketlerin eko-verimlilik
uygulamaları ile doğal kaynak, su ve elektrik tüketimini azaltarak maliyet avantajı
sağladıkları ve atık yönetimi, kirliliğin önlenmesi, CO2 salınımının azaltılması yoluyla
farklılaştırma stratejisi ile pazarlama açısından daha rekabetçi oldukları görülmüştür.