ÖRGÜTSEL KÖRLÜĞÜN (ÖRGÜT MİYOPİSİ ) AYRINTILI KAVRAMSAL ANALİZİ VE ÖLÇÜMÜ: GELİŞTİRİLEN BİR ÖLÇEK YARDIMIYLA DEĞERLENDİRME

Özet

Tıbbi bir terim olarak körlük, Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, “tüm düzeltmelerle birlikte
canlılarda olağan görme gücünün 1/20'ine ya da daha azına sahip olma veya ışığı hiç
algılayamama durumu” dur (WHO,2015). Öte yandan, bu tanımla sağlık bilimlerinde “canlılara
özgü bedensel bir engel” olarak incelenen körlüğün izlerine örgütsel düzeyde de rastlamak
mümkündür. İlgili yazında kuramsal ve görgül açılardan yeterince incelenememiş olan Örgütsel
Körlük kavramının tanımlanması, boyutlarının, öncül ve sonuçlarının belirlenmesi ve ölçümüne
yönelik Türkçe bir ölçek geliştirilerek kavramın Türkçe yazına kazandırılması bu çalışmanın
amaçları olarak ifade edilebilir. Araştırmanın kavramsal bölümü, ilgili yazında ulaşılabilen
sınırlı sayıdaki çalışmadan faydalanılarak oluşturulmuştur. Ölçek geliştirme kapsamında, 2013
yılında Örgütsel Miyopi adında kitap yazan Catino (2013)’nun kullandığı üç boyut referans
alınarak ve ayrıca örgütsel körlüğü ölçmek için ilgili uzmanlarla görüşme sonucu bir boyut daha
eklenerek, pilot çalışmayla geçerliliği kanıtlanmış olan 28 ifade ve dört alt boyuttan oluşan bir
anket kullanılmıştır. Anket, enerji sektöründen 231 ve sağlık sektöründen 231 olmak üzere
toplam 462 çalışana yüz yüze ve kolayda örneklem yöntemi ile uygulanmıştır. Elde edilen
veriler LISREL ve SPSS programlarında analizlere tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda,
örgüt yazınında sınırlı sayıdaki çalışmaya konu olan örgütsel körlük olgusunu ölçen bir ölçek
geliştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, örgütsel körlüğün “kişilik türü, yapılan işin
rutinlik derecesi, örgüt yapısı ve sektör yapısı” olmak üzere dört alt boyuttan oluştuğu tespit
edilmiştir. Diğer taraftan, araştırmanın örnekleminde yer alan kurumlar örgütsel körlük
bakımından karşılaştırıldığında, sağlık çalışanlarının, enerji sektörü çalışanlarına göre yüksek
düzeyde körlük algısına sahip oldukları görülmüştür