Yükselen Bir Trend: Gösterişsiz Tüketim Olgusunun Kavramsal Açıdan Değerlendirilmesi

Özet

Brooks’a göre eğitimli elitlerin “avam” tabakadan görünmeme ve materyalist bir
kişilik sergilememe amacıyla görünür sembolleri olan ürünleri tercih etmemesi ve sade bir
tarz tercih etmeleri; Davis’e göre ise varlıklı kişilerin kendilerini “sonradan görme”lerden
ayırt etmek istemelerinden ötürüdür. Bourdieu’ nun “burjuvanın kendini alt tabakadan ayrımı”
şeklinde ifade ettiği bir çeşit üst tabaka iletişimi, Logosu olmayan ürünlerin tercih edilerek
gerçek varlıklı kişilerin birbirlerini bu şekilde tanımaları şeklinde modernize olmuştur. Göze
çarpmayan tüketim tercihi eğiliminin farkında olan ve fiyat duyarlılığı düşük olan birçok lüks
mal üreten marka, logolarını gizleyerek bu tercihe cevap vermektedir. Örneğin Louis Vuitton,
görülebilir ve kolayca tanınan logo yerine ürünlerin içerisindeki desenlerin arasına bell belirsiz “V” harfi yerleştirmektedir. Özelde farklılık arz etmesine rağmen temelde aynı amacı
taşıyan gösterişsiz tüketim, olumsuz öykünme anlamına gelen gösterişçi tüketimin alaşağı
edilmesi şeklinde kısaca ifade edilebilir.
Bu çalışmanın amacı; oldukça yeni bir kavram olan gösterişsiz tüketim kavramını
bağlantılı olabileceği ilişkisel kavramlar çerçevesinde açıklamaktır. Bu amaçla söz konusu
kavramın, öncelikle tüketici davranışları olmak üzere kimlik ve statü gibi olguları ile ilişkisi
sebep-sonuç açısından irdelenmiş ve felsefi bir zeminde tartışılmıştır. Gösterişsiz tüketim
kavramının bağlantılı olduğu ilişkileri ve temelinde yatan nedenleri keşfetmeye yönelik olarak
desenlenmiş olan bu tanımlayıcı araştırmada, mevcut yazılı dokümanlardan elde edilen veriler
derinlemesine analiz edilmiştir.